HAYDOVCHINI TAVSIFLOVCHI ASOSIY KO‘RSATKICHLAR
Keywords:
haydovchi, yo’l-transport hodisasi, psixofiziologik ko’rsatkichlar, harakat xavfsizligi, diqqat, reaksiya tezligi,normal harakat rejimi, moddiy zarar, sun’iy inshoot, tan jarohati, boshlang’ich faza, kulminatsion faza, yakuniy faza, zanjirli YTH.Abstract
Ushbu maqolada haydovchini tavsiflovchi asosiy ko;rsatkichlar va ularning yo’l harakati xavfsizligiga ta’siri tahlil qilinadi. Yo’l-transport hodisalari sabalarini o’rganishda haydovchining psixologik,fiziologik va biologik holati va imkoniyatlari muhim omil sifatida qaraladi. Shuningdek, haydovchining axborotni qabul qilish, qayta ishlash va qaror qabul qilish jarayonlari, toliqish,sezish, idrok, diqqat va reaksiya tezligi kabi omillarning transport boshqarish jarayoniga ta’siri yoritiladi. Maqolada YTH kelib chiqishiga ta’sir etuvchi haydovchi xatolarining asosiy turlari ham ko’rib chiqilib, harakat xavfsizligini oshirish bo’yicha tavsiyalar berilgan.
References
1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyevning “Avtomobil yo‘llarida inson xavfsizligini ishonchli ta’minlash va o‘lim holatlarini keskin kamaytirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 04.04.2022 yil 190-sonli Qarori.
2. Yo’l harakati Qoidalari - Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 24.12.2015 dagi 370-son qarori.
3. 2021 yilgi Ichki ishlar vazirligi ma’lumotlari.
4. “Harakat xavfsizligini tashkil etish asoslari” - Q.X.Azizov, T:Fan va texnologiya nashriyoti, 2014. 244 b.
5. Martyaxin D.S.- “Raschet propusknoy sposobnosti gorodskix transportnыx razvyazok”. Organizatsiya i bezopasnost dorojnogo dvijeniya v krupnыx gorodax sbornik dokladov vosmoy mejdunarodnoy konferensiy. Sankt –Peterburg, 18-19 sentabrya 2008 g, 468 s.
6. Babkov V.F. Dorojnыe usloviya i bezopasnost dvijeniya: Uchebnik dlya vuzov. M.: Transport, 1993-271 s.
7. “Avtomobil harakat rejimlarini sintez uslubi bilan me’yoriy harakat siklini yaratish” - Ziyaev K.Z. texnika fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi, 2017y.
8. Yo‘llarda xavfsiz harakatlanish asoslari: Oliy o‘quv yurtlarining bakalavriat ta’lim yo‘nalishi talabalari uchun o‘quv qo‘llanma / S.M. Qodirov tahriri ostida. – T.: TAYI, 2004. – 71 b.
9. Azizov Q.X.: “Harakat xavfsizligini tashkil etish asoslari”. T. «Yozuvchi”. 2012-182 b.
10. Azizov Q.X, M.O‘.G‘ofurov.: “Transport oqimlarining matematik nazariyasi” uslubiy qo‘llanma. T. 2005. 15-bet.
11. Darabov M., Azizov Q.X. «Trasnportnaya planirovka gorodov”, Toshkent, TADI, 2005 g. – s 53.
12. http://www.yandex.ru, 2021, Rossiya
13. http://www.madi.ru/spravochnik/part1_1_1.html, 2011, Rossiya
